پروتئین وی چیست؟

همه پروتئین‌ها به صورت یکسانی تولید نمی‌شوند و بعضی از آن‌ها مانند پروتئین وی (Whey Protein) عملکرد بهتری نسبت به سایر پروتئین‌ها دارند. پروتئین وی حاوی طیف وسیعی از اسیدهای آمینه ضروری است که به سرعت جذب بدن می‌شوند. مطالعات متعدد نشان می‌دهد که این پروتئین می تواند به شما در افزایش قدرت بدنی، عضله‌سازی و از دست دادن مقادیر قابل توجهی از چربی بدن کمک کند. در این مقاله قصد داریم به طور مفصل در مورد این صحبت کنیم که پروتئین وی چیست، انواع پروتئین وی کدام است، این پروتئین چگونه عمل می‌کند و چگونه می‌تواند به ما در دستیابی به اهداف تناسب اندام و سلامتی خود کمک کند.

مکمل وی چیست؟

پروتئین وی (Whey Protein) یا پودر مکمل وی مخلوطی از پروتئین‌های جدا شده از آب پنیر است؛ همان‌طور که می‌دانید، آب پنیر قسمت مایع شیر است که در طی تولید پنیر جدا می‌شود.

شیر در واقع حاوی دو نوع پروتئین اصلی است: کازئین (۸۰%) و پروتئین وی (۲۰%).

پروتئین وی در قسمت آبکی شیر یافت می‌شود. وقتی پنیر تولید می‌شود، قسمت‌های چرب شیر منعقد می‌شود و پروتئین وی به عنوان یک محصول جانبی از آن جدا می‌شود. گاهی وقتی ظرف ماست را باز می‌کنید، مایعی روی آن می‌بینید که رنگ مایل به سفید دارد – این همان پروتئین وی است. پنیرسازان قبل از اینکه ارزش تجاری آن را کشف کنند، آن را دور می‌ریختند.

پروتئین وی پس از جدا شدن در طول پروسه تولید پنیر، مراحل مختلف فرآوری را طی می‌کند تا به چیزی تبدیل شود که عموماً به عنوان پروتئین وی شناخته می‌شود. پروتئین وی همان پودری است که به جایگزین‌های غذا و پروتئین‌بارها اضافه می‌شود.

پروتئین وی به تنهایی طعم خوبی ندارد، به همین دلیل است که معمولاً به آن طعم‌دهنده اضافه می‌شود. پودرهای با طعم شکلات، وانیل و توت فرنگی محبوب هستند.

زمانی که در حال خرید پروتئین وی هستید، حتماً لیست مواد تشکیل‌دهنده آن را ببینید، زیرا برخی از محصولات ممکن است دارای افزودنی‌های ناسالم مانند شکر تصفیه‌شده باشند.

مصرف پروتئین وی روشی مناسب برای افزودن پروتئین به میزان مصرف روزانه شماست. این موضوع می‌تواند برای بدنسازان و علاقه‌مندان به باشگاه و همچنین افرادی که نیاز به کاهش وزن دارند یا پروتئین در رژیم غذایی آن‌ها جا ندارد، نکته‌ای مثبت و مهم باشد.

بیشتر پروتئین‌های وی طعم‌دار نیز نسبتاً خوشمزه هستند و می‌توان از آنها برای افزودن طعمی باورنکردنی به خوراکی‌های سالم مانند اسموتی‌ها استفاده کرد.

معده معمولاً به راحتی پروتئین وی را تحمل می‌کند؛ البته افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز باید مراقب باشند، و حتی برخی از افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند. در صورتی که احساس کردید به پروتئین وی حساسیت دارید، حتماً مصرف آن را قطع کنید و با پزشک مشورت کنید.

پروتئین وی مکملی است که افراد در کنار ورزش‌های مقاومتی از آن برای کمک به تقویت سنتز پروتئین عضلانی و رشد توده عضلانی بدون چربی استفاده می‌کنند. سایر مزایای احتمالی شامل کمک به کاهش وزن و کاهش کلسترول است.

فواید پروتئین وی

پروتئین وی، برای بسیاری از موارد از جمله عضله‌سازی و کاهش وزن استفاده می‌شود. در ادامه با دیگر فواید پروتئین وی برای بدن آشنا خواهیم شد.

• کمک به کاهش وزن: در یک مطالعه که بر روی ۱۵۸ نفر انجام شده و در مجله Nutrition & Metabolism منتشر شده، افرادی که پروتئین وی مصرف کردند، «به طور قابل توجهی چربی بدن خود را از دست دادند.»
• خواص ضد سرطانی: در نوامبر سال ۲۰۰۰ میلادی، نتایج امیدوارکننده‌ای در مجله Anticancer Research برای استفاده از کنسانتره پروتئین وی در درمان سرطان منتشر شد. برای اطمینان از خواص ضد سرطانی پروتئین وی، اطلاعات و پژوهش‌های بیشتری مورد نیاز است.
• کاهش سطح کلسترول خون: مطالعه‌ای که در مجله British Journal of Nutrition  در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، نشان می‌دهد که در یک تحقیق، به ۷۰ مرد و زن دارای اضافه وزن به مدت ۱۲ هفته مکمل پروتئین وی داده شده و تعدادی از پارامترها مانند سطح لیپید و انسولین را اندازه‌گیری شده است. محققان در این تحقیق دریافتند که “بعد از ۱۲ هفته، گروهی که پروتئین وی مصرف می‌کردند در مقایسه با کسانی که کازئین در رژیم غذایی آن‌ها وجود داشت، کاهش قابل توجهی میزان کل کلسترول و همچنین کلسترول LDL خون را تجربه کردند.”
• آسم: پروتئین وی می‌تواند پاسخ ایمنی را در کودکان مبتلا به آسم بهبود بخشد. یک مطالعه کوچک شامل ۱۱ کودک که در مجله بین المللی علوم غذایی و تغذیه (International Journal of Food Science and Nutrition) منتشر شد، نشان می‌دهد که کودکان مبتلا به آسم که به مدت ۱ ماه دو بار در روز ۱۰ گرم پروتئین وی مصرف می‌کردند، پاسخ ایمنی بهتری داشتند.
• فشار خون و بیماری های قلبی عروقی: تحقیقات منتشر شده در مجله بین المللی لبنیات نشان می‌دهد که نوشیدنی‌هایی که مکمل پروتئین وی هستند به طور قابل توجهی فشار خون را در بیماران مبتلا به فشار خون بالا کاهش می‌دهند. خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته نیز در این افراد کمتر بوده است.

مضرات پروتئین وی

خطرات احتمالی پروتئین وی که ممکن است در صورت استفاده بیش از حد یا در صورت حساسیت به لاکتوز مشاهده شود عبارتند از:

• درد معده
• گرفتگی عضلات
• کاهش اشتها
• حالت تهوع
• سردرد
• خستگی

مصرف مداوم پروتئین وی در دوزهای بالای ممکن است باعث بروز آکنه شود.

انواع پروتئین وی

سه نوع اصلی پروتئین وی وجود دارد:

• پروتئین وی کنسانتره (WPC)
• پروتئین وی ایزوله (WPI)
• پروتئین وی هیدرولیزات (WPH).

بیایید به ترتیب به هر یک از این موارد نگاه کنیم:

۱.      پروتئین وی کنسانتره (WPC)

این کنسانتره حاوی سطوح کم چربی و مقدار پایین کربوهیدرات است. درصد پروتئین در WPC بستگی به غلظت آن دارد. کنسانتره‌های با غلظت پایین‌تر ۳۰ درصد پروتئین و با غلظت بالاتر تا ۹۰ درصد پروتئین دارند.

۲.      پروتئین وی ایزوله (WPI)

این نوع پروتئین وی برای حذف تمام چربی و لاکتوز پردازش می‌شود. WPI معمولا حداقل ۹۰ درصد پروتئین دارد.

۳.      پروتئین وی هیدرولیز (WPH)

این نوع پروتئین وی به عنوان شکل “پیش هضم شده” پروتئین وی در نظر گرفته می‌شود زیرا قبلاً تحت هیدرولیز جزئی قرار گرفته است – فرآیندی که برای جذب پروتئین توسط بدن ضروری است. WPH به اندازه دو نوع دیگر پروتئین وی به هضم نیاز ندارد و سبک‌تر است.

همچنین، WPH به دلیل بهبود قابلیت هضم و کاهش پتانسیل آلرژن، معمولاً در مکمل‌های پروتئینی پزشکی و شیر خشک‌های مخصوص نوزادان استفاده می‌شود.

بهترین زمان مصرف پروتئین وی

آیا بهترین زمان برای مصرف پروتئین وی وجود دارد؟ پروتئین وی در هر زمانی از روز مفید است، اما اگر هدف شما کاهش وزن یا عضله سازی است، می توانید زمان بندی خود را برای به حداکثر رساندن نتایج استراتژی کنید. پروتئین وی را در صبح برای کاهش وزن مصرف کنید تا متابولیسم را افزایش دهید و هوس غذا خوردن خود را از بین ببرید. یا آن را بعد از تمرین مصرف کنید تا عضله سازی و ریکاوری را به حداکثر برسانید.

۱.      صبح‌ها بهترین زمان مصرف پروتئین وی برای کاهش وزن

وقتی خواب هستید، بدن شما از اسیدهای آمینه برای تقویت متابولیسم استفاده می‌کند. این بدان معناست که پس از بیدار شدن از خواب، همیشه ایده خوبی است که پروتئین مصرف کنید تا به بدن خود دوز اضافی آمینو اسید را برسانید. پروتئین وی مملو از BCAA (اسیدهای آمینه شاخه‌دار) است که توده عضلانی بدون چربی را افزایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند کالری و چربی بسوزانید، حتی اگر ورزش نمی‌کنید.

مصرف پروتئین وی صبح‌ها همچنین می‌تواند گرسنگی شما را کاهش و سیری را افزایش دهد. این امر باعث می‌شود مدت طولانی‌تری احساس سیری کنید و کمتر وسوسه شوید که در طول روز به سراغ غذاهای ناسالم یا تنقلات بروید.

مصرف پروتئین وی بعد از ورزش برای عضله‌سازی و ریکاوری سریعتر

مسلماً بعد از تمرین مهم ترین زمان مصرف پروتئین وی برای عضله‌سازی و ریکاوری است. در طول تمرین، به ماهیچه‌ها و بافت‌های بدن شما ضربه وارد می‌شود. مصرف پروتئین مستقیماً بعد از تمرین وو ورزش می‌تواند به شروع روند ترمیم بدن شما کمک کند. بدن شما در واقع فرآیند ریکاوری و عضله سازی را مستقیماً پس از ورزش یا تمرین قدرتی شروع می‌کند.

نکته مهم دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که بعضی از پروتئین‌های وی برای مصرف صنعتی (استفاده در تولید سوسیس، کالباس، بیسکوییت و دیگر مواد غذایی) ساخته شده‌اند و نمی‌توانید آن‌ها را برای مصرف ورزشی استفاده کنید. مصرف این نوع پروتئین‌های وی باعث بروز اسهال می‌شود.

پروتئین وی کالین برای مصرف صنعتی ساخته شده است و شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی می‌توانند از آن استفاده کنند. برای خرید پودر آب پنیر صنعتی کالین کلیک کنید.

سوالات متداول در مورد پروتئین وی