خوشمزه‌ترین انواع نان در ایران و تاریخچه آن‌ها

محال است ایرانی باشیم و یکی از انواع نان سر سفره ما نباشد! نان آنقدر برای ما ایرانی‌ها دوست‌داشتنی است که پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما از آن به عنوان گل سفره یاد می‌کنند. صبحانه مهم‌ترین وعده‌ای است که نان در آن جای دارد و به خصوص در کنار پنیر، کره و مربا میل می‌شود. آیا با انواع نان ایرانی آشنا هستید؟ تاریخچه نان در ایران چطور؟ در ادامه با کالین همراه باشید تا با انواع نان ایرانی و تاریخچه آن آشنا شویم.

قبل از شروع آشنایی با انواع نان ایرانی، در نظر داشته باشید که اگر به دنبال یک پنیر خوشمزه برای میل کردن هستید، پنیر صبحانه کالین و انواع پنیرهای این برند را امتحان کنید. برای خرید پنیر می‌توانید از قسمت فروشگاه سفارش خود را ثبت کنید و درب منزل دریافت کنید (ویژه تهران). همچنین می‌توانید به فروشگاه‌ها و نمایندگی‌های کالین مراجعه کنید.

آشنایی با تاریخچه نان در ایران

نمی‌توان به طور دقیق گفت که تاریخچه نان در دنیا و یا حتی در ایران به چه زمانی برمی‌گردد. اما طبق مطالعات انجام شده و شواهد تاریخی موجود می‌توان به این نتیجه رسید که انواع غلات (گندم و جو) در زمان آشوری‌ها کشت می‌شدند و به احتمال زیاد هم تاریخچه نان در ایران به همان زمان برمی‌گردد. همچنین طبق مطالعات انجام شده از حداقل ۳۰۰۰ سال قبل، عمده غذای ایرانی‌ها نان گندم بوده است. 

در واقع دلیل تنوع انواع نان سنتی و محلی در ایران به تاریخچه نان در ایران و سابقه چندین هزار ساله آن برمی‌گردد. اولین نشانه از پخت نان در ایران به آثاری از یک سیلوی گندم و تنورهای گنبدی شکل دوتایی در تپه سیلک دیده شده است، که تاریخچه آن به ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. همچنین طبق شواهد تاریخی موجود، گندم در جیرفت کرمان از گذشته‌های بسیار دور کشت می‌شده است. 

انواع نان سنتی ایران تاریخچه دور و درازی دارند که با آردهای مختلفی مثل آرد گندم، آرد جو و آرد برنج تهیه می‌شوند. ماده اصلی نان‌ها، آرد می‌باشد که در انواع نان ایرانی از آردهای مختلف استفاده می‌شود، اما در اکثر نان‌های محلی و سنتی ایران از آرد گندم استفاده می‌شود، البته در برخی از روستاها از آرد جو هم برای تهیه نان‌های محلی استفاده می‌شده است، که امروزه به دلیل تاکید پزشکان بر خاصیت این آرد، بیش از پیش از نان جو در پخت نان استفاده می‌شود. 

معرفی انواع نان ایرانی

از جمله انواع نان ایرانی که به عنوان نان‌های سنتی ایران شناخته می‌شوند، عبارتند از:

نان لواش؛ پایه ثابت سفره‌های ایرانی

یکی از رایج‌ترین انواع نان ایرانی که در اکثر نانوایی‌ها طبخ می‌شود و در اکثر سفره‌های ایرانی پیدا می‌شود، نان لواش است. 

نان بربری؛ محبوب دل‌ها!

یکی دیگر از پرطرفدارترین انواع نان ایرانی، بربری است. انتخاب اکثر ایرانیان در میان نان‌های مختلف و خوشمزه برای صبحانه، نان بربری است.  

نان سنگک؛ نان داغ سنتی سفره ایرانی

نان سنگک یکی از پرطرفدارترین انواع نان ایرانی است. به نان سنگک نان خمیری هم گفته می‌شود و جزء سالم‌ترین انواع نان ایرانی ‌است. شایان ذکر است که تاریخچه نان سنگک به قبل از ورود اسلام به ایران برمی‌گردد. 

نان تافتون؛ رقیب سرسخت نان لواش

نان تافتون یکی دیگر از پرطرفدارترین انواع نان ایرانی است که از خمیر فطیر تهیه می‌شود. طرفداران نان تافتون به قدری زیاد است که تقریبا در تمامی شهرهای ایران نانوایی‌هایی متعددی مختص پخت نان تافتون دایر شده‌اند. 

نان توموشی؛ نان جنوبی‌های مهمان‌نواز

یکی از نان‌های محلی ایران که مخصوص جنوب است، نان توموشی است. این نان طرفداران زیادی دارد و برای تهیه نان توموشی از آرد گندم مرغوب و تخم‌مرغ استفاده می‌شود. همچنین در پخت این نان سنتی از دو نوع سس جنوبی خوشمزه به نام سوراغ و مهیاوه استفاده می‌شود. 

نان لاکو؛ نان گیلانی خوشمزه

نان لاکو یکی از انواع نان سنتی بسیار خوشمزه استان گیلان است که برای پختن آن از آرد گندم، آرد برنج، آب و زعفران استفاده می‌شود. میزان محبوبیت این نان در گیلان به قدری بالاست که در سفره اکثر گیلانی‌ها نان لاکو پیدا می‌شود.

نان محلی کلانه؛ خوشمزه کردستانی

در لیست انواع نان ایرانی نمی‌توان از نان محلی کلانه غافل شد. این نان در کردستان در خانه‌ها پخت می‌شود. بانوان زحمت‌کش کردستانی برای تهیه خمیر نان کلانه از آرد گندم و از گیاهان کوهی مثل پیچک و کینوال استفاده می‌کنند.

 نان کلانه یکی از نان‌های محلی ایرانی است که ویتامین و مواد مغذی فراوانی دارد و از آن می‌توان به عنوان پیش غذا و میان‌وعده استفاده کرد. 

نان کماج؛ نان محلی همدانی

نان کماج از جمله نان‌های محلی شهر همدان و استهبان است. این نان محلی بسیار مقوی، از زرده تخم‌مرغ و خرما تهیه می‌شود و می‌توان از آن به عنوان میان‌وعده استفاده کرد. 

نان کرنون؛ نان اصیل کرمانی

یکی دیگر از نان‌های محلی ایران، نان کرنون است که مختص استان کرمان است. کرمانی‌ها برای تهیه این نان از آرد گندم محلی استفاده می‌کنند و در تنورهای گرد به همراه هیزم و سنگ طبخ می‌کنند. 

نان سنتی قاق؛ ویژه استان قزوین

نان قاق از انواع نان سنتی استان قزوین است که با خمیر نان فطیر درست می‌شود. البته استان قزوین نان‌های سنتی معروف دیگری مثل شیرمال و نان زنجبیلی هم دارند. 

نان خرفه؛ از نان‌های معطر گیلانی

نان خرفه یکی دیگر از انواع نان سنتی استان گیلان است. برای تهیه این نان خوش عطر و بو از آرد برنج، آرد گندم، کدو حلوایی، تخم شنبلیله، شکر و نمک استفاده می‌شود.

نان اهری؛ قدیمی‌ترین نان ایرانی

نان اهر یکی دیگر از انواع نان ایرانی است که مختص استان آذربایجان شرقی است و طعم بسیار خوشمزه‌ای دارد. نان اهری یکی از پرقدمت‌ترین نان‌های محلی ایران است. برای تهیه نان اهری از آرد، تخم‌مرغ، ماست پرچرب، وانیل، زنجبیل، بیکینگ پودر، شکر، شیره انگور، زعفران و روغن استفاده می‌شود. 

نان کاکولی؛ ویژه شهرکرد

نان کاکولی از انواع نان ایرانی است که در استان چهارمحال‌وبختیاری تهیه می‌شود. برای تهیه این نان خوشمزه و مقوی از آرد گندم، شیر، زیره، بادام، سیاه‌دانه، کنجد، گردو، بادام و کشمکش استفاده می‌شود. همچنین در هنگام پخت نان کاکولی روی آن با زرده تخم‌مرغ و زعفران پوشانده می‌شود. 

نان شیرمال؛ نان سالم ایرانی

نان شیرمال در دسته سالم‌ترین نان‌های ایرانی قرار دارد که از مواد مغذی مثل شیر، زرده تخم‌مرغ، روغن و شکر تهیه می‌شود. این نان بسیار شبیه به کیک است و از آن در کنار صبحانه و به عنوان عصرانه استفاده می‌شود. 

نان کوکه؛ محصول خطه آذربایجان

نان کوکه یکی دیگر از انواع نان ایرانی است که در استان آذربایجان تهیه می‌شود. برای تهیه این نان سنتی از گردو، بادام، زنجبیل، روغن حیوانی و یا کره استفاده می‌شود. 

نان فطیر؛ سوغات اراک

فطیر از نان‌های محلی ایرانی است که در شهر اراک، آستارا و ملایر پخته می‌شود. برای تهیه نان فطیر نیازی به خمیر مایه نیست و از آرد، تخم‌مرغ و شکر برای طبخ آن استفاده می‌شود. 

نان جو؛ نان رژیمی

نان جو یکی دیگر از انواع نان ایرانی است که به دلیل مزه تلخی که دارد به نسبت سایر نان‌ها طرفداران کمتری دارد. نان جو به دلیل ارزش غذایی بالایی که دارد برای افراد بیمار می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین این نان برای افرادی که رژیم دارند و به دنبال یک نان رژیمی هستند می‌تواند مناسب باشد. 

نان سنتی بیشمه بیشمه؛ نان اصیل ترکمنی

یکی دیگر از انواع نان ایرانی، نان سنتی بیشمه بیشمه است که در منطقه ترکمن صحرا پخت می‌شود. برای تهیه این نان اصیل ایرانی از ماست شیرین، تخم‌مرغ و شکر استفاده می‌شود و در ماه رمضان طرفداران زیادی دارد. 

نان سبزی؛ نان جدید پرطرفدار

نان سبزی یکی از نان‌های نسبتاً جدید ایرانی است که البته طرفداران زیادی هم دارد. نان سبزی همان نان تافتون یا بربری به همراه سبزیجاتی مثل شوید، زیره و … است. 

معروف‌ترین نان‌های خارجی در ایران

با اینکه تنوع انواع نان ایرانی کم نیست، اما طرفداران نان‌های بین‌المللی مانند نان باگت، سوخاری و … هم در کشور ما کم نیستند. در ادامه قصد داریم معروف‌ترین نان‌های خارجی که در کشور ما هم طرفدار دارند را معرفی کنیم.

نان تست

نان تست یکی از انواع نان فانتزی است که در کشورهایی مثل آمریکا و ایران طرفداران زیادی دارد. 

نان بیگل

نان بیگل یکی از خوشمزه‌ترین نان‌های خارجی است که در اکثر کشورها و حتی ایران هم پخت می‌شود. این نان یکی از انواع نان‌های فانتزی کشور هلند است.

نان فرانسوی

یکی از انواع نان‌های بین‌المللی نان باگت یا فرانسوی است. این نان باریک و بلند است و در سایر کشورها در وعده صبحانه یا عصرانه به همراه کره و مربا خورده می‌شود. اما در کشور ما بیشتر به عنوان نان ساندویچ از آن استفاده می‌شود. 

نان قهوه‌ای

نان قهوه‌ای نوعی نان ایرلندی است که از آرد سبوس‌دار تهیه می‌شود. نان قهوه‌ای یکی ارزان‌ترین انواع نان خارجی است. 

نان پیتا

نان پیتا یکی از قدیمی‌ترین نان‌ها می‌باشد که تاریخچه نان پیتا مربوط به منطقه بین‌النهرین است. نان پیتا از نظر بافت و ظاهر بسیار شبیه به نان تافتون ایرانی است. 

سوالات متداول در مورد انواع نان ایرانی