انواع پروتئین وی و مزایا و معایب آن‌ها

پروتئین آب پنیر یا پروتئین وی مکملی است که برخی افراد در کنار ورزش‌های استقامتی برای کمک به تقویت سنتز پروتئین ماهیچه‌ای و رشد توده عضلانی بدون چربی از آن استفاده می‌کنند. سایر مزایای احتمالی شامل کمک به کاهش وزن و کاهش کلسترول است. اما آیا تمامی پودرهای وی برای مصرف ورزشکاران مناسب هستند؟ پاسخ این سوال منفی است. پروتئین وی انواع مختلفی دارد که بعضی از آن‌ها فقط مصرف صنعتی دارند. در این مقاله از وبسایت کالین قصد داریم به بررسی و معرفی انواع پروتئین وی بپردازیم. با ما همراه باشید.

پروتئین وی چیست؟

شیر از دو پروتئین کازئین و وی ساخته شده است. پروتئین وی را می توان از کازئین موجود در شیر جدا کرد یا به عنوان محصول جانبی در تولید پنیر استفاده کرد. پروتئین وی یک پروتئین کامل در نظر گرفته می‌شود زیرا حاوی تمام ۹ اسید آمینه ضروری است. میزان لاکتوز پروتئین وی کم است.

در ارتباط با مصرف پروتئین وی مزایای زیادی وجود دارد و محققان دائماً در حال یافتن خواص درمانی جدید احتمالی این مادّه هستند. در ادامه، در مورد مزایای پروتئین وی بیشتر توضیح می‌دهیم و برخی از عوارض جانبی و خطرات بالقوه آن را بررسی می‌کنیم.

فواید انواع پروتئین وی

پروتئین وی برای بسیاری از موارد از جمله عضله‌سازی و کاهش وزن استفاده می‌شود. از مهم‌ترین مزایای این پروتئین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمک به کاهش وزن: طبق مطالعه‌ای که روی ۱۵۸ نفر انجام شده و نتایج آن در نشریه Nutrition & Metabolism منتشر شده، افرادی که در این پژوهش پروتئین وی دریافت کردند «به طور قابل توجهی چربی بدن خود را از دست دادند و در مقایسه با افرادی که نوشیدنی‌های دیگری برای کنترل وزن مصرف کردند، حفظ عضلات بدون چربی بیشتری را نشان دادند.»
خواص ضد سرطانی: نتایج امیدوارکننده‌ای در مجله Anticancer Research برای استفاده از کنسانتره پروتئین وی در درمان سرطان منتشر شد. تحقیقات بیشتری برای اثبات این موضوع نیاز است.
کاهش کلسترول: مطالعه‌ای که در مجلهBritish Journal of Nutrition منتشر شده، تحقیقاتی روی ۷۰ مرد و زن دارای اضافه وزن انجام داده که در آن افراد شرکت‌کننده به مدت ۱۲ هفته مکمل وی مصرف کرده‌اند و سپس تعدادی از پارامترها مانند سطح لیپید و انسولین آن‌ها اندازه‌گیری شده است. پژوهشگران دریافتند که “کاهش قابل توجهی در کلسترول تام و کلسترول LDL در هفته ۱۲ در گروه آب پنیر در مقایسه با کازئین (گروه) وجود داشت.
آسم: پروتئین وی می‌تواند پاسخ ایمنی را در کودکان مبتلا به آسم بهبود ببخشد. یک مطالعه کوچک که روی ۱۱ کودک انجام شده و در مجله بین‌المللی علوم غذایی و تغذیه منتشر شده است، نشان می‌دهد کودکان مبتلا به آسم که به مدت ۱ ماه، دو بار در روز ۱۰ گرم پروتئین وی مصرف می کردند، پاسخ ایمنی بهتری داشتند.
فشار خون و بیماری های قلبی عروقی: تحقیقات منتشر شده در مجله بین‌المللی لبنیات نشان داد که نوشیدنی هایی که مکمل پروتئین وی هستند به طور قابل توجهی فشار خون را در بیماران مبتلا به فشار خون بالا کاهش می دهند. خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته نیز کمتر بود.
کاهش میزان از دست دادن وزن در افراد مبتلا به HIV: مطالعه منتشر شده در مجله Clinical and Investigative Medicine نشان می‌دهد که پروتئین وی ممکن است به کاهش میزان از دست دادن وزن در افراد مبتلا به ایدز کمک کند.

خطرات احتمالی انواع پروتئین وی

برخی از افرادی که به شیر و لاکتوز حساسیت دارند، ممکن است به طور خاص به پروتئین وی حساسیت داشته باشند. در دوزهای متوسط، پروتئین وی معمولاً عوارض جانبی ایجاد نمی‌کند. اما مصرف دوزهای بسیار بالا می‌تواند باعث مشکلات زیر شود:

درد معده
گرفتگی عضلات
کاهش اشتها
حالت تهوع
سردرد
خستگی

دوزهای بالا و مصرف زیاد و مداوم پروتئین وی همچنین می‌تواند باعث بروز آکنه شود.

انواع پروتئین وی

سه نوع اصلی پروتئین وی وجود دارد. کنسانتره پروتئین وی (WPC)، پروتئین وی ایزوله (WPI) و پروتئین وی هیدرولیزات (WPH).

بیایید به ترتیب به هر یک از این موارد نگاه کنیم:

کنسانتره پروتئین وی یا WPC (Whey protein concentrate) حاوی سطوح کم چربی و سطوح پایین کربوهیدرات است. درصد پروتئین در WPC بستگی به غلظت آن دارد. کنسانتره‌های انتهایی کمتر از ۳۰ درصد پروتئین و قسمت‌های بالاتر تا ۹۰ درصد پروتئین دارند.
پروتئین وی ایزوله یا WPI (Whey protein isolate) بیشتر برای حذف تمام چربی و لاکتوز پردازش می‌شود. WPI معمولاً حداقل ۹۰ درصد پروتئین دارد.
پروتئین وی هیدرولیز یا WPH (Whey protein hydrolysate) به عنوان شکل “پیش هضم شده” پروتئین وی در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا از پیش تحت هیدرولیز جزئی قرار گرفته است – فرآیندی که برای جذب پروتئین توسط بدن ضروری است. WPH به اندازه دو شکل دیگر پروتئین وی به هضم نیاز ندارد.

همچنین، WPH به دلیل بهبود قابلیت هضم و کاهش پتانسیل آلرژن، معمولاً در مکمل‌های پروتئینی پزشکی و شیر خشک‌های مخصوص نوزادان استفاده می‌شود.

کدام پروتئین وی برای عضله‌سازی و کاهش وزن مناسب است؟

مکمل پروتئین وی همراه با ورزش‌های استقامتی می تواند به بهبود سنتز پروتئین عضلانی و رشد توده‌های بدون چربی کمک کند.

مطالعه‌ای که در مجله بین‌المللی تغذیه ورزشی و متابولیسم ورزش منتشر شده، به این نتیجه رسیده است که “مکمل پروتئین وی در طول تمرینات مقاومتی در مقایسه با تمرینات مقاومتی به تنهایی، مزایایی را ارائه می‌دهد.” علاوه بر این، «مردانی که مکمل پروتئین وی مصرف کردند، افزایش نسبی بیشتری در توده بافت بدون چربی داشتند».

مکمل وی ایزوله همان نوع پروتئین وی است که به افزایش قدرت بدن کمک می‌کند.

نکته مهم: لبنیات کالین تولیدکننده پروتئین وی صنعتی است و مصرف این پروتئین برای ورزشکاران یا مصرف شخصی توصیه نمی‌شود. پودرهای صنعتی کالین در تولید انواع مواد غذایی مانند کیک، کلوچه، بیسکوییت، سوسیس و کالباس کاربرد دارد.