آنتی اکسیدان چیست

آنتی اکسیدان‌ها مواد طبیعی هستند که می‌توانند از بروز بعضی از انواع آسیب‌های سلولی جلوگیری کنند یا این آسیب‌ها را به تاخیر بیندازند. رژیم‌های غذایی سرشار از سبزیجات و میوه‌ها، که منابع خوبی از آنتی اکسیدان هستند، غذاهایی سالم  و مفید محسوب می‌شوند. ویتامین های C و E، سلنیوم و کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن، لیکوپن، لوتئین و زآگزانتین نمونه‌هایی از انواع آنتی اکسیدان هستند. در این مطلب قصد داریم تا بیشتر با آنتی اکسیدان‌ها آشنا شویم و به بررسی نقش و فواید آن‌ها در بدن بپردازیم. با ما همراه باشید.

آنتی اکسیدان چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

آنتی اکسیدان‌ها موادی هستند که می‌توانند از آسیب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری کنند یا این آسیب‌ها را به حداقل برسانند؛ رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که بدن در واکنش به فشارهای محیطی و سایر فشارها تولید می‌کند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی بسیار واکنش‌پذیر و ناپایدار هستند که به طور طبیعی توسط بدن به عنوان محصول جانبی متابولیسم طبیعی ساخته می‌شوند.

منابع آنتی اکسیدان می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند. برخی از مواد غذایی گیاهی سرشار از آنتی اکسیدان هستند. آنتی اکسیدان‌های گیاهی نوعی فیتونوترینت یا ماده مغذی گیاهی هستند.

بدن برخی از آنتی اکسیدان‌ها را خود تولید می‌کند که به عنوان آنتی اکسیدان‌های درون‌زاد شناخته می‌شوند. آنتی اکسیدان‌هایی که از خارج وارد بدن می‌شوند، می آیند اگزوژن یا برون‌زاد نامیده می‌شوند.

رادیکال‌های آزاد مواد زائدی هستند که توسط سلول‌ها تولید می‌شوند، زیرا بدن غذا را پردازش می‌کند و به محیط واکنش نشان می‌دهد. اگر بدن نتواند رادیکال‌های آزاد را به طور موثر پردازش و حذف کند، استرس اکسیداتیو ایجاد می‌شود. این می تواند به سلول ها و عملکرد بدن آسیب برساند. رادیکال‌های آزاد به عنوان گونه های اکسیژن فعال (ROS) نیز شناخته می‌شوند.

عواملی که باعث افزایش تولید رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شوند می‌توانند داخلی باشند، مانند التهاب در بدن، یا خارجی باشند، مثل آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش و دود سیگار.

استرس اکسیداتیو با بیماری‌های قلبی، سرطان، آرتریت، سکته مغزی، بیماری‌های تنفسی، نقص ایمنی بدن، آمفیزم، بیماری پارکینسون و سایر شرایط التهابی یا ایسکمیک مرتبط است.

آنتی‌اکسیدان‌ها به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد در بدن ما کمک می‌کنند و به سلامت کلی بدن می‌انجامند.

آنتی اکسیدان‌ها در مواد غذایی، به ویژه در میوه‌ها، سبزیجات، و سایر غذاهای گیاهی و کامل یافت می‌شوند. چندین ویتامین مانند ویتامین E و C، آنتی اکسیدان‌های موثری هستند. نگهدارنده‌های آنتی اکسیدانی نیز با افزایش ماندگاری، نقش مهمی در تولید مواد غذایی مختلف دارند.

همچنین بخوانید: پروتئین کازئین چیست؟

خواص آنتی اکسیدان چیست

آنتی اکسیدان‌ها بهترین عنصرهایی هستند که می‌توانند در برابر آسیب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو محافظت کنند.

فعالیت‌ها و فرآیندهایی که می‌توانند منجر به استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی شوند عبارتند از:

شما می‌توانید لبنیات تازه را به صورت مستقیم از سایت کالین، عرضه کننده محصولات لبنی، خریداری کنید. همچنین می‌توانید با مراجعه به فروشگاه‌ها و نمایندگی‌های کالین، محصولات را خریداری نمایید. برای مشاهده و خرید کره حیوانی و محصولات فروشگاه را در وبسایت کالین مشاهده کنید.

این موارد می‌توانند منجر به آسیب سلولی شود؛ آسیب سلولی مشکلات زیر را به همراه دارد:

• آزاد شدن بیش از حد یون‌های آهن یا مس آزاد
• فعال شدن فاگوسیت‌ها، نوعی گلبول سفید خون که در مبارزه با عفونت نقش دارد
• افزایش آنزیم‌هایی که رادیکال‌های آزاد تولید می‌کنند
• اختلال در زنجیره انتقال الکترون

همه این‌ها می‌توانند منجر به استرس اکسیداتیو شوند. آسیب ناشی از استرس اکسیداتیو با سرطان، تصلب شرایین و از دست دادن بینایی مرتبط است.

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف آنتی اکسیدان‌ها این خطرات را کاهش می‌دهد.

بر اساس یک مطالعه علمی انجام شده، آنتی اکسیدان‌ها به عنوان جاذب رادیکال، دهنده هیدروژن، دهنده الکترون، تجزیه‌کننده پراکسید، بازدارنده آنزیم، ه‌ افزا و عوامل کیلیت فلز عمل می‌کنند.

تحقیقات دیگر نشان داده است که مکمل‌های آنتی اکسیدانی ممکن است به کاهش خطر از دست دادن بینایی به دلیل دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن در افراد مسن کمک کند.

انواع آنتی اکسیدان ها

صدها و احتمالاً هزاران ماده وجود دارد که می‌توانند به عنوان آنتی اکسیدان عمل کنند. هر کدام نقش خاص خود را دارند و می توانند با دیگر عناصر مفید در تعامل باشند تا به بدن کمک کنند تا در سلامت کامل باشند.

“آنتی اکسیدان” در واقع نام یک ماده نیست، بلکه طیف وسیعی از مواد را شامل می‌شود که با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند.

نمونه هایی از آنتی اکسیدان‌هایی که برون‌زاد محسوب می‌شوند و در خارج از بدن وجود دارند عبارتند از:

• ویتامین A
• ویتامین سی
• ویتامین E
• بتاکاروتن
• لیکوپن
• لوتئین
• سلنیوم
• منگنز
• زآگزانتین

فلاونوئیدها، فلاون‌ها، کاتچین‌ها، پلی فنول‌ها و فیتواستروژن‌ها همگی انواع آنتی اکسیدان‌ها و مواد مغذی گیاهی هستند که در غذاهای گیاهی یافت می‌شوند.

هر آنتی اکسیدانی عملکرد متفاوتی دارد و قابل جایگزینی با دیگری نیست. به همین دلیل داشتن رژیم غذایی متنوع بسیار مهم است.

بیشتر بخوانید: پروبیوتیک چیست؟

مواد غذایی آنتی اکسیدان چیست؟

اکنون که با اهمیت آنتی اکسیدان‌ها آشنا شدید، احتمالاً این سوال برایتان پیش می‌آید که بیشترین آنتی اکسیدان در چیست و کدام مواد غذایی بهترین منبع آنتی اکسیدان هستند. در پاسخ باید گفت که بهترین منابع آنتی اکسیدان غذاهای گیاهی به ویژه میوه‌ها و سبزیجات هستند. غذاهایی که به ویژه سرشار از آنتی اکسیدان هستند، اغلب به عنوان «غذای فوق العاده» یا «غذای کاربردی» شناخته می‌شوند. برای به دست آوردن آنتی اکسیدان‌های خاص و مفید، سعی کنید موارد زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:

ویتامینA : محصولات لبنی و لبنیات (پنیر، شیر، خامه و …)، تخم مرغ و جگر

ویتامینC : بیشتر میوه‌ها و سبزیجات، به ویژه انواع توت‌ها، پرتقال و فلفل دلمه‌ای

ویتامین E: آجیل و دانه‌ها، آفتابگردان و سایر روغن‌های گیاهی و سبزیجات سبز و برگ‌دار

بتاکاروتن: میوه‌ها و سبزیجات با رنگ روشن مانند هویج، نخود فرنگی، اسفناج و انبه

لیکوپن: میوه‌ها و سبزیجات صورتی و قرمز، از جمله گوجه فرنگی و هندوانه

لوتئین: سبزیجات سبز رنگ، ذرت، پاپایا و پرتقال

سلنیوم: برنج، ذرت، گندم و سایر غلات کامل و همچنین آجیل، تخم مرغ، پنیر و حبوبات

غذاهای با رنگ‌های تند و زنده اغلب حاوی بیشترین میزان آنتی اکسیدان هستند. غذاهای زیر را می‌وان منابع خوبی از آنتی اکسیدان‌ها دانست:

اگر قصد خرید محصولات لبنی تازه را دارید می‌توانید با مراجعه به سایت لبنیات کالین به راحتی انواع محصولات لبنی را با بهترین قیمت و کیفیت و با ارسال رایگان به تمام نقاط تهران به صورت آنلاین خریداری کنید و درب منزل تحویل بگیرید. اگر در شهرهای دیگری غیر از تهران هستید، می‌توانید با مراجعه به فروشگاه‌ها و نمایندگی‌های ما انواع محصولات کالین را خریداری کنید.

نکات مهم در مورد آنتی اکسیدان‌ها

نکات زیر می‌تواند به افزایش مصرف آنتی اکسیدان شما کمک کند:

• در طول روز یک میوه یا سبزی به همراه غذا و میان وعده میل کنید.
• لبنیات را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید.
• هر روز یک فنجان چای سبز یا چای ماچا میل کنید.
• به رنگ مواد غذایی خود نگاه کنید. اگر مواد غذایی شما عمدتاً قهوه‌ای یا بژ است، سطح آنتی اکسیدان آن احتمالاً پایین است. مواد غذایی با رنگ‌های غنی مانند کلم پیچ، چغندر و انواع توت‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
• از زردچوبه، زیره، پونه کوهی، زنجبیل، میخک و دارچین در وعده‌های غذایی خود استفاده کنید تا هم طعم و مزه غذاهایتان لذیذ شود و  و محتوای آنتی اکسیدانی وعده های غذایی خود استفاده کنید.
• آجیل، مغزیات و دانه‌ها مانند تخمه آفتابگردان و همچنین میوه‌های خشک را مصرف کنید، اما آن‌هایی را انتخاب کنید که شکر یا نمک اضافه ندارند.

آنتی اکسیدان برای پوست

آنتی اکسیدان‌ها به محافظت از سطح پوست در برابر آسیب اکسیداتیو ناشی از رادیکال‌های آزاد و عوامل محیطی مانند UV و آلودگی کمک می‌کنند. آنتی اکسیدان‌ها علاوه بر این که با مصرف غذاها به سلامت پوست کمک می‌کنند، اغلب در فرمول‌های محصولات مراقبت از پوست نیز یافت می‌ شوند زیرا مزایای ضد پیری قوی دارند.

کلام پایانی

مصرف کافی آنتی اکسیدان برای یک رژیم غذایی سالم ضروری است. در طول روز حتماً از میوه و سبزیجات و لبنیات استفاده کنید تا بدنتان سلامت کلی خود را حفظ کند و پوست نیز جوان و سالم بماند.

همچنین مقاله بی اشتهایی عصبی آنورکسیا را هم مطالعه فرمایید.

سوالات متداول در مورد آنتی اکسیدان