عوارض قند بالا چیست؟

عوارض قند بالا چیست؟ مواد غذایی دارای قند بالا کدامند؟ در صورتی‌که سطح گلوکز خون از حدی فراتر رود باعث بروز بیماری قند خون یا هایپرگلیسمی می‌شود. علائم این بیماری معمولا خاموش هستند و تا زمانی که سطح قند خون به بالای عدد ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم نرسد، علائمی از آن مشاهده نمی‌شود، به طوری‌که برخی از افراد برای مدت زمان طولانی به بیماری دیابت نوع دو مبتلا هستند، اما هیچ علائمی ندارند! 

در صورت عدم درمان، این بیماری پیشرفت می‌کند و باعث بروز آسیب‌های جدی و خطرناک به بدن می‌شود. در ادامه، این مقاله از کالین قصد دارد با گوشزد کردن عوارض قند بالا به شما در جلوگیری از بیماری‌های خطرناکی مثل دیابت و …. کمک کند، با ما همراه باشید.

علائم قند بالا چیست؟

از جمله علائم و عوارض قند بالا عبارتند از:

شایان ذکر است که در صورت عدم درمان هایپرگلیسمی، به مرور باعث تجمع اسیدهای سمی به نام کتون در خون و ادرار فرد می شود که به این وضعیت کتواسیدوز گفته می‌شود. فرد در این شرایط علائمی مثل بوی بد دهان، خشکی دهان، شکم درد، حالت تهوع و استفراغ، تنگی نفس، گیجی و از دست دادن هوشیاری را تجربه می‌کند که باعث بروز عوارض قند بالا می‌شود.

چه عواملی باعث بالا رفتن قند خون می‌شوند؟

• عدم تزریق انسولین بیماران دیابتی انسولینی
• استفاده از مواد غذایی دارای قند بالا و عدم رعایت رژیم غذایی دیابتی
• تحرک بدنی کم
• مبتلا بودن به یک بیماری یا عفونت
• استفاده از برخی داروهای خاص مانند استروئیدها و …
• سابقه عمل جراحی داشتن
• تجربه استرس عاطفی به دلیل مشکلات خانوادگی و …

عوارض قند بالا چیست؟

افرادی که در صورت بروز علائم گفته شده سریعا به پزشک متخصص مراجعه می‌کنند و با رعایت نکات مراقبتی سعی در کنترل قند خون خود دارند از عوارض قند بالا و دیابت در امان خواهند بود، در غیر این صورت عوارض طولانی مدت هایپرگلیسمی به سراغ آنها خواهد آمد که این عوارض عبارتند از:

عوارض خطرناک قند بالا

در صورتی‌که قند خون بسیار بالا رود و درمانی صورت نگیرد می‌تواند باعث بروز عوارض خطرناک قند بالا شود که شامل موارد زیر است:

• کتواسیدوز دیابتی: این اتفاق زمانی می‌افتد که بدن فرد انسولین کافی نداشته باشد. در این مواقع گلوکز برای تولید انرژی نمی‌تواند وارد سلول‌های بدن فرد شود و به این ترتیب سطح قند خون فرد افزایش یافته و بدن شروع به تجزیه چربی برای تولید انرژی می‌کند. وقتی‌که چربی برای تولید انرژی در بدن تجزیه شود، باعث تولید اسیدهای سمی به نام کتون می‌شود. کتون‌ها در خون تجمع پیدا می‌کند و در نهایت وارد ادرار می‌شود. در صورت عدم درمان کتواسیدوز دیابتی یکی از عوارض قند بالا که کمای دیابتی است رخ می‌دهد که می‌تواند باعث مرگ فرد شود.
• هایپرگلیسمی هیپراسمولار: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد، که بدن انسولین کافی تولید می‌کند، اما عملکرد آن به درستی نمی‌باشد. بدن افرادی که دچار این عارضه هستند توانایی استفاده از گلوکز یا چربی برای تولید انرژی ندارند. به این ترتیب گلوکز وارد ادرار فرد می‌شود و باعث افزایش حجم ادرار می‌شود. در صورت عدم درمان هایپرگلیسمی هیپراسمولار یکی دیگر از عوارض قند بالا کم آبی بدن و در نهایت کما می‌باشد.

مصرف زیاد قند چه عوارضی دارد؟

در صورت مواد غذایی حاوی قند، بیشتر قند موجود در این مواد غذایی تجزیه شده و در روده کوچک جذب می‌شود. آنزیم‌های موجود در دستگاه گوارش، مولکول‌های بزرگ را به سه نوع قند ساده‌تر به نام‌های گلوکز، گالاکتوز و فروکتوز تبدیل می‌کند. کبد مقداری از گلوکز را به شکل گلیکوژن ذخیره می‌کند تا در مواقع گرسنگی یا فعالیت شدید بدنی، گلیکوژن تجزیه شده را به گلوکز تبدیل شود و سوخت مورد نیاز بدن را تامین کند.

 زمانی‌که گلوکز از دستگاه گوارش وارد جریان خون می‌شود، سطح گلوکز خون یا همان قند خون بالا می‌رود. در مواقعی که سطح قند خون بالا می‌رود، لوزالمعده هورمون انسولین را به منظور کاهش سطح قند خون تولید می‌کند.

در صورت زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی دارای قند بالا، سلول‌های بدن به مرور زمان در برابر انسولین مقاومت نشان می‌دهند، که در این صورت احتمال ابتلا به التهابات بدنی، دیابت نوع دو و سایر بیماری‌های مزمن افزایش می‌یابد. همچنین زیاده‌روی در مصرف قند باعث بروز سایر عوارض قند بالا مانند چاقی، بیماری‌های قلبی و عروقی، کبد چرب و سرطان می‌شود.

معرفی مواد غذایی دارای قند بالا

حال که با عوارض قند بالا آشنا شدید، بهتر است با مواد غذایی دارای قند بالا هم آشنا شوید تا با دوری از مصرف این‌گونه مواد غذایی سطح قند خون را تا حد زیادی کنترل کنید:

• برنج سفید: افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ باید مصرف برنج سفید را به حداقل ممکن برسانند. طبق تحقیقات انجام شده کسانی که در هفته بیش از ۵ بار برنج سفید می‌خورند، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار دارند. در حالی‌که اگر این افراد یک سوم برنج مصرفی خود را با برنج قهوه‌ای جایگزین کنند، ۱۶ درصد کمتر از سایر افراد در معرض ابتلا به دیابت نوع دو و عوارض قند بالا هستند.
• نان سفید: نان سفید و هرگونه مواد غذایی دیگری که با آرد سفید تهیه می‌شوند باعث افزایش میزان قند خون و بروز عوارض قند بالا می‌شوند.
• نوشیدنی‌های قندی: برای کنترل سطح قند خون بهتر است از خوردن نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های قندی پرهیز کنید. طبق تحقیقات، افرادی که روزانه دو نوشیدنی قندی مصرف می‌کنند، ۲۶ درصد بیشتر از افرادی که در ماه یک لیوان نوشیدنی قندی می‌خورند در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و عوارض قند بالا هستند.
• گوشت قرمز: در صورت زیاده‌روی در مصرف گوشت قرمز احتمال ابتلا به دیابت نوع دو افزایش پیدا می‌کند. بنابراین حد اعتدال را در مصرف گوشت قرمز رعایت کنید.
• فست‌فود: به دلیل اینکه غذاهای فست‌فودی سرشار از چربی، کالری و نمک است باعث اضافه وزن می‌شود. همچنین مصرف فست‌فودها خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع دو و بروز عوارض قند بالا را هم افزایش می‌دهند.

علائم زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی دارای قند بالا

از جمله علائم زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی دارای قند بالا عبارتند از:

گرسنگی مداوم

یکی از علائم زیاده‌روی در مصرف قند، می‌تواند افزایش گرسنگی باشد. مصرف قند و شیرینی‌جات به دلیل طعم شیرینی که دارند برای ما لذت‌بخش هستد. اما معمولا مواد غذایی حاوی قند نمی‌توانند باعث سیری ما برای مدت زمان طولانی شوند، همین موضوع باعث می‌شود که دائما احساس گرسنگی داشته باشیم.

بدخلقی و تحریک‌پذیری

همیشه استرس نمی‌تواند دلیل بدخلقی و تحریک‌پذیری ما باشد. بلکه در برخی مواقع به دلیل مصرف زیاد مواد غذایی دارای قند بالا این حالات را تجربه می‌کنیم. طبق تحقیقات انجام شده مصرف مواد غذایی حاوی قندهای افزوده شده منجر به التهاب، بدخلقی و حتی افسردگی می‌شود.

در صورت مصرف یک وعده یا میان‌وعده غذایی حاوی قند، به سرعت سطح قند خون شما بالا می‌رود، در این حالت مقدار زیادی انسولین به منظور کاهش سطح قند ترشح می‌شود. این چرخه باعث کاهش قند خون، کاهش انرژی، کاهش گلوکز موجود در مغز و در نهایت تغییر خلق‌وخو می‌شود.

احساس خستگی و افت انرژی

به دلیل اینکه قند خیلی سریع جذب و هضم می‌شود، بنابراین احساس خستگی شما می‌تواند به مقدار قند مصرفی شما مرتبط باشد. قند یکی از منابع بسیار سریع تولید انرژی می باشد، به همین دلیل صرف نظر از اینکه چه مقدار قند مصرف کرده‌اید، طی حداکثر نیم ساعت بعد شما مجدد احساس گرسنگی خواهید داشت و انرژی بدن شما افت پیدا می‌کند. زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی حاوی قند باعث ایجاد نوسان زیاد قند خون و انسولین می‌شود که این موضوع باعث کاهش سطح انرژی بدن می‌شود.

ولع بیشتر در خوردن شیرینی‌جات

در واقع یکی از عوارض قند بالا و زیاده‌روی در مصرف قند این است که به مرور شما احساس می‌کنید که طعم غذاها به قدر کافی شیرین نیست و نیاز است که از قند و شکر بیشتری استفاده کنید و ولع بیشتری در خوردن شیرینی‌جات خواهید داشت.

افزایش فشار خون

یکی از مهم‌ترین عوارض قند بالا، افزایش فشار خون است. طبق تحقیقات انجام شده، مصرف نوشیدنی‌های شیرین رابطه مستقیم با افزایش فشار خون دارند. در واقع افزایش قند خون به دلیل مصرف مواد خوراکی شیرین، به دیواره رگ‌های خونی آسیب رسانده و باعث تجمع کلسترول در عروق خونی می‌شود که همین موضوع باعث سفت شدن رگ‌های خونی و در نهایت افزایش فشار خون می‌شود.

ایجاد جوش و آکنه روی پوست

اگر می‌خواهید همواره پوستی شفاف و عاری از هرگونه جوش و آکنه‌ای داشته باشید، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی قند را به حداقل ممکن برسانید.

درد مفاصل

تنها دلیل درد مفاصل، افزایش سن نیست. بلکه طبق تحقیقات، مصرف نوشابه‌ها، دسرها و سایر مواد غذایی حاوی قند ریسک ابتلا به روماتیسم به خصوص در زنان را افزایش می‌دهد.

اختلال در خواب

یکی از عوارض قند بالا و زیاده‌روی در مصرف آن، بروز اختلالات خواب است. سه عامل بسیار مهم در کیفیت خواب نور، دمای اتاق و همچنین قند خون است.  

ایجاد مشکلات گوارشی

مصرف زیاد قند می‌تواند باعث معده درد و اسهال شود. همچنین زیاده‌روی در مصرف قند علائم گوارشی را در افراد مبتلا به بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و سندرم روده تحریک‌پذیر افزایش می‌دهد.

سوالات متداول در مورد عوارض قند بالا