در سال‌های اخیر، موضوع شناخت طبع خوراکی‌ها به یکی از دغدغه‌های اصلی علاقه‌مندان به تغذیه سالم و سبک زندگی سنتی تبدیل شده است. بسیاری از افراد تلاش می‌کنند با درک بهتر از طبع مواد غذایی، انتخاب‌های هوشمندانه‌تری در رژیم روزانه خود داشته باشند.
یکی از خوراکی‌هایی که همیشه در سفره‌ی ایرانیان جایگاه ویژه‌ای داشته، پنیر است. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که طبع پنیر چیست؟ آیا مهم است که طبع پنیر و مصلحات آن را بدانیم و چه اتفاقی خواهد افتاد اگر به طبع پنیر توجه نکنیم. در این مقاله قصد داریم نگاهی دقیق‌تر به طبع پنیر داشته باشیم، تأثیرات آن بر بدن را بررسی کنیم، و ببینیم این ماده‌ی پرمصرف چگونه می‌تواند بر سلامت، خواب، هضم و حتی خلق‌وخو اثرگذار باشد پس تا انتهای این مطلب با کالین همراه باشید.
طبع چیست؟
در طب سنتی، طبع به طبیعت بدن هر فرد اشاره دارد و به‌صورت ارثی منتقل می‌شود. طبع افراد به سه دسته سرد، گرم و معتدل تقسیم می‌شود. از نظر طب سنتی، افراد با طبع سرد معمولاً پوست روشن دارند، انرژی پایینی دارند و احساس سرما می‌کنند. افراد با طبع گرم معمولاً بدن داغی دارند، زود عصبی می‌شوند و میل به خوردن شیرینی دارند. افراد با طبع معتدل، بدن قوی‌تری دارند و با شرایط محیطی سریع‌تر سازگار می‌شوند.
برای آشنایی با پنیر بوراتا، مقاله آن را بخوانید.
فرق طبع سرد و طبع گرم
طبع گرم
ویژگی‌های بدنی و روانی:
- پوست گرم و معمولاً خشک
- ضربان قلب تندتر، سوخت‌وساز بالا
- انرژی زیاد، پرتحرک و زودعصبانی
- خواب کمتر و سبک‌تر
- معمولاً اشتهای بالا
تمایلات غذایی:
- بیشتر تمایل دارند غذاهای سرد مثل خیار، هندوانه، لبنیات یا دوغ بخورند
- از غذاهای گرم مثل عسل، خرما، ادویه‌جات تند (مثل فلفل) باید پرهیز یا کم مصرف کنند
مشکلات احتمالی:
- آفت دهان، جوش، التهاب، گرگرفتگی، عصبانیت زودهنگام
طبع سرد
ویژگی‌های بدنی و روانی:
- پوست سرد و نمناک
- احساس خستگی و خواب‌آلودگی زیاد
- کم‌تحرک، آرام
- خواب سنگین و زیاد
- اشتهای کمتر
تمایلات غذایی:
- بیشتر تمایل به خوردن غذاهای گرم مثل گوشت، زنجبیل، دارچین دارند
- باید از مصرف بیش از حد غذاهای سرد مثل ماست، دوغ، خیار، ترشی‌ها پرهیز کنند
مشکلات احتمالی:
- نفخ، درد مفاصل، بی‌حالی، ضعف حافظه، سردردهای سرد مزاج
طب سنتی اظهار دارد که طبع غذاها و طبع بدن باید در راستای درستی باشند تا بدن به سلامت دست پیدا کند. جالب است بدانید که در علم تغذیه و پزشکی مدرن، مفاهیمی مثل «طبع گرم و سرد» یا «مزاج» به‌صورت مستقیم پذیرفته‌شده یا قابل اندازه‌گیری نیستند. علم پزشکی بیشتر بر اساس موارد زیر می‌تواند اظهار نظر داشته باشد:
- ترکیب شیمیایی غذا (پروتئین، چربی، قند، ویتامین‌ها، املاح)
- شاخص گلیسمی
- واکنش‌های ایمنی یا آلرژیک
- و تاثیرات متابولیکی و هورمونی غذاها
بنابراین، اگر بخواهیم با توجه به علم پزشکی و تغذیه مدرن به پرسش درباره طبع انواع پنیر جواب بدهیم، جمله «طبع پنیر سنتی» یا «طبع پنیر صبحانه» فاقد اعتبار خواهد بود، بلکه بررسی می‌شود که آیا پنیر باعث تولید التهاب، اختلال گوارشی، یا تأثیر بر خواب و عملکرد سیستم عصبی می‌شود یا خیر.
همچنین اگر برایتان سوال است کالری پنیر چقدر است، مقاله آن را در کالین بخوانید.
طبع پنیر چیست؟
طبع پنیر در طب سنتی، سرد و تر است، اما بسته به نوع پنیر، تفاوت‌هایی در نوع طبع وجود دارد. به‌طور مثال، برخی از انواع پنیرها مانند پنیر خامه‌ای، طبعی متمایل به گرمی دارند.
شما با استفاده از مصلحات زیر می‌توانید طبع پنیر را بهبود ببخشید و با خیالی آسوده‌تر این ماده غذایی خوشمزه را مصرف کنید:
مصلحات پنیر
مصلحات پنیر شامل موارد زیر هستند:
- گردو
- نعناع
- آویشن
- خرما
- کشمش
- زیره
- سیاه‌دانه
- عسل
طبع پنیر چه تاثیری بر روی بدن دارد؟
پنیر تأثیرات متعددی بر سلامت بدن دارد و بسته به نوع و میزان مصرف، می‌تواند بسیار برای بدن مفید و تأثیرگذار باشد.
برخی از مهم‌ترین تاثیرات پنیر بر بدن عبارت‌اند از:
- تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها: پنیر منبع غنی کلسیم و ویتامین K است که به حفظ سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند.
- بهبود عملکرد قلب و عروق: مصرف متعادل پنیر می‌تواند به کاهش کلسترول و التهاب قلبی کمک کند، به‌ویژه پنیرهای کم‌چرب و کم‌نمک.
- تقویت سیستم گوارش: برخی پنیرها مانند پنیر بلغاری و پنیر خامه‌ای، حاوی پروبیوتیک‌ها هستند که به سلامت معده و گوارش کمک می‌کنند.
- بهبود کیفیت خواب: آمینواسید تریپتوفان موجود در پنیر باعث تولید هورمون‌های سروتونین و ملاتونین می‌شود که خواب را تنظیم می‌کنند.
- کاهش استرس و افزایش شادی: پنیر حاوی تیروزین است که به بهبود خلق‌وخو و کاهش اضطراب کمک می‌کند.
- پیشگیری از دیابت: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف پنیرهای کم‌چرب می‌تواند به تنظیم سطح انسولین و کاهش خطر دیابت نوع ۲ کمک کند.
نقش طبع پنیر در گوارش
طبع پنیر بسیار بر روی بدن، به‌ویژه دستگاه گوارش ما، تاثیرگذار است. دقیقاً به دلیل داشتن لاکتوز کمتر نسبت به شیر، هضم پنیر برای ما آسان‌تر است و تاثیر بهتری بر روی بدن ما دارد.
تاثیرات طبع پنیر بر گوارش:
- هضم آسان‌تر نسبت به شیر: پنیر دارای لاکتوز کمتری است، بنابراین برای افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، گزینه بهتری محسوب می‌شود.
- تقویت باکتری‌های مفید روده: برخی پنیرها مانند پنیر بلغاری، حاوی پروبیوتیک‌ها هستند که به سلامت روده و بهبود عملکرد گوارش کمک می‌کنند.
- ایجاد مشکلات گوارشی در افراد با مزاج سرد: مصرف زیاد پنیر بدون مصلح ممکن است باعث نفخ، یبوست یا ضعف معده شود.
- تعدیل طبع پنیر با مصلحات: برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، توصیه می‌شود پنیر را همراه با گردو، نعناع، آویشن، خرما، کشمش، زیره، سیاه‌دانه و عسل مصرف کنید.
همچنین برای آشنایی با پنیر کاتیج کلیک کنید.
سوالات متداول
طبع پنیر در سیستم گوارش چه تاثیری دارد؟
در طب سنتی ایرانی، پنیر دارای طبع سرد و تر شناخته می‌شود؛ یعنی مصرف آن می‌تواند بدن را به سمت سردی و تری سوق دهد. این ویژگی‌ها در کنار هم، ممکن است در عملکرد سیستم گوارشی برخی افراد اثراتی ایجاد کند. به‌طور خاص، مصرف زیاد پنیر به‌ویژه پنیرهای تازه می‌تواند باعث ایجاد احساس سنگینی در معده، نفخ، و کندی در فرآیند هضم شود.
چگونه طبع پنیر را با مواد غذایی دیگر متعادل کنیم؟
برای متعادل‌سازی طبع سرد پنیر، می‌توان آن را با مصلحات گرم مثل گردو، آویشن یا زیره مصرف کرد تا هضم را آسان‌تر کند.
کدام مواد غذایی طبع سرد و کدام طبع گرم دارند؟
مواد غذایی سرد شامل مواردی مثل خیار، ماست، دوغ، کاهو و هندوانه می‌شوند. خرما، زنجبیل، عسل، دارچین و گوشت گوسفند از مواد غذایی با طبع گرم محسوب می‌شوند.